Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου



Συνολικές προβολές σελίδας

Επιμέλεια ακροβάτης. Από το Blogger.
Τετάρτη 26 Ιουνίου 2013

Τα μουσικά όργανα: το μπουλγαρί

 
Το μπουλγαρί είναι ένα όργανο που προέρχεται από την αρχαία ελληνική πανδούρα, της οικογένειας του ταμπουρά, που στην Κρήτη πήρε αυτή τη μορφή και διακρίνεται από την ιδιαιτερότητα του ήχου, της κατασκευής και του παιξίματος.  Το μπουλγαρί είναι σκαφτό όργανο με την οπή στο πλάι και όχι μπροστά. Το σκάφος κατασκευάζεται κυρίως από μαύρη μουριά, το χέρι από μαλακότερο κύλο και το καπάκι από κατράνι.
Έχει τρεις διπλές χορδές, όπου στα δύο πάνω ζευγάρια μπαίνουν μπουργκάνες (τυλιχτές χορδές). Κανείς δεν ξέρει από που προέρχεται το όνομα μπουλγαρί. Σύμφωνα με τα λεγόμενα πολλών παλιών μπουγλαριτζήδων, το όνομα ίσως να οφείλεται στις μπουργκάνες τις οποίες μερικοί αποκαλούν μπουλγάρες.
Παρόλο που διάφορα σκαφτά όργανα με μπερντέδες έχουν κατά καιρούς ονομαστεί μπουλγαριά, το γνήσιο κρητικό μπουλγαρί είναι ένα πολύ ιδιαίτερο όργανο με χαρακτηριστικό ήχο και μουσικό αποτέλεσμα. Είναι δύσκολο να κατασκευαστεί ένα σωστό μπουλγαρί το οποίο δε θυμίζει σάζι., τζουρά, τρίχορδο μπουζούκι ή άλλου είδους ταμπουρά. Κριτήριο για την κατασκευή του κρητικού μπουλγαριού είναι κυρίως ο ήχος και η μουσική που παίζει. "Π΄ρότυπα" υπάρχουν σήμερα, το ένα είναι ο μπουλγαρί του Φουσταλιέρη, το οποίο μετράει πάνω από 150 έτη και άλλο ένα , πιθανόν ακόμη παλαιότερο. Χρόνια τώρα κάνουμε έναν μεγάλο και δύσκολο αγώνα για τη διάσωση και τη διάδοση του αυθεντικού μπουλγαριού. ο αγώνας μας συναντάει πολλά εμπόδια, το πιο σημαντικό από τα οποία είναι η λάθος πληροφόρηση που συχνά δέχεται το κοινό. Είτε μέσω οργάνων που λανθασμένα ονομάζονται μπουλγαριά είτε μέσω τρόπων παιξίματος που πολύ απέχουν από το ύφος και το χρώμα του οργάνου αυτού.


Στέλιος και Λεωνίδας Λαϊνάκης

"Όργανα τύπου ταμπουρά, με μακρύ χέρι και μικρό ηχείο, ανιχνεύονται στον ελλαδικό χώρο ήδη από τους αρχαιοελληνικούς χρόνους, με την ονομασία πανδούρα ή τριχορδον. [...] Έκτοτε, η πορεία του ταμπουρά και των παραλλαγών του στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους, έως σήμερα, μαρτυρείται από πολλές φιλολογικές και  εικονογραφικές πηγές - η σημερινή άλλωστε ονοασία του, ταμπουράς, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό πανδούρα: φανδούρα, θαμπούρα, θαμπούριν, ταμπούριν, ταμπούραν, ταμπουράς. [...] Όργανα του τύπου ταμπουρά (γιογκάρι, ικίτελι, μπουλγκαρί, μπαγλαμά, ζιβούρι, μπουζούκι) έπαιζαν οι αγωνιστές του 21"
(Απόσπασμα από το βιβλίο του Φοίβου Ανωγειανάκη "Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα", εκδόσεις Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, 1976)