Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου



Συνολικές προβολές σελίδας

Επιμέλεια ακροβάτης. Από το Blogger.
Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Τα μουσικά όργανα: η λύρα της Κάρπαθος

Η τρίχορδη αχλαδόσχημη λύρα  είναι το βασικό όργανο στην παραδοσιακή μουσική της Καρπάθου. Η λύρα της Καρπάθου αποτελείτε από τρεις χορδές και κουρδίζεται κατά πέμπτες.      Η λύρα παίζεται ακουμπισμένη πάνω στον αριστερό μηρό και η μελωδία παράγεται κυρίως στην πρώτη χορδή. Ο μουσικός παράγει τις νότες ακουμπώντας τις χορδές από το πλάι με τα νύχια του, χωρίς να τις πατάει, όπως στο βιολί. Το δοξάρι ακουμπάει πάντοτε δύο χορδές ταυτόχρονα.



Το λαούτο (νυκτό έγχορδο) συνοδεύει πάντα τη λύρα εμπλουτίζοντας την μελωδία και τον χρόνο της. Επίσης, η λύρα παίζετε  και με την τσαμπούνα (πνευστό, είδος ασκαύλου) που αποτελεί ένα επίσης παραδοσιακό μουσικό όργανο της Καρπάθου ,που συναντάται κυρίως στα βόρεια χωριά της Καρπάθου,  για να συνοδεύσει τα  τοπικά τραγούδια και τους χορούς.
  Η Καρπάθικη Λύρα δεν αποτελεί  απλά ένα μουσικό όργανο αλλά συγχρόνως συνιστά  αναπόσπαστο τμήμα της εσωτερικής διακόσμησης κάθε Καρπάθικου σπιτιού, υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την αφοσίωση των Καρπαθίων στη Λαογραφική Παράδοση του τόπου τους. Η Λύρα πλαισιώνει κάθε κοινωνική εκδήλωση, όπως, αραβώνες , γάμους, βαπτίσεις ,πανηγύρια ,γλέντια κτλ. Η κάθε Λύρα είναι μοναδική, δεδομένου ότι η πλειοψηφία  των κατασκευαστών της είναι αυτοδίδακτοι και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιο τυποποιημένο μοντέλο για την κατασκευή της. Οι διαστάσεις, οι καμπύλες και οι λεπτομέρειες της κάθε Λύρας ποικίλουν από χωριό σε  χωριό αλλά και από κατασκευαστή σε κατασκευαστή.
 Έτσι συναντάμε λύρες που διαθέτουν  τα παραδοσιακά ξύλινα κλειδιά(στριφτάρια),  τύπου βιολιού, είτε τα σύγχρονα μεταλλικά κλειδιά μαντολίνου, με ή χωρίς «γλώσσα» (fingerboard), με ή χωρίς την ελικοειδή απόληξη του βιολιού ,που στην Κάρπαθο είναι γνωστή ως «καλάουρας».
Για την κατασκευή της χρησιμοποιούνται ξύλα από κυπαρίσσι, μουριά, καρυδιά ή ασκέληνο (είδος συγγενές προς τον κέδρο). Το καπάκι της κατασκευάζεται από κατράνι(είδος μαύρου πεύκου) ή έλατο, η «γλώσσα» και τα κλειδιά από σκληρή ξυλεία. Οι εντέρινες χορδές θεωρούνται οι καταλληλότερες  για ανάδειξη της χροιάς της  Καρπάθικης μουσικής  καθώς  παράγουν γλυκό και βραχνό ήχο. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται και μεταλλικές χορδές οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή καθαρότερου ήχου.
 Το δοξάρι της λύρας είναι πιο κοντό και πιο βαρύ από του βιολιού, με περισσότερες και πιο χαλαρές τρίχες. Είναι πάντοτε εξοπλισμένο με περίπου 25-30 μικρά κουδουνάκια που τονίζουν το ρυθμό καθώς χτυπούν σε κάθε δοξαριά
πηγή